CIJFERMATIG JAARVERSLAG 2019 WOONGAARD RIVIEREN­LAND EN BOMMELERWAARD

De wachtlijsten voor een sociale huurwoning zijn lang. Vaak zijn er te weinig woningen om iedereen direct te kunnen helpen. Woningzoekenden die dringend een (andere) woning nodig hebben, kunnen urgentie aanvragen. Met een urgentieverklaring krijgt een woningzoekende voorrang op andere mensen die een woning zoeken.

De Urgentiecommissie Woonruimteverdeling beoordeelt urgentieaanvragen van woningzoekenden uit verschillende regio’s in het land. Dit doet zij sinds september 2017 ook voor Woongaard Rivierenland en Bommelerwaard. De urgentiecommissie wordt ondersteund door het secretariaat van Enserve, specialist in woonruimteverdeling.

Een woningzoekende die urgentie aan wil vragen, meldt zich bij een van de corporaties van Woongaard Rivierenland of Woongaard Bommelerwaard. De corporatie neemt de urgentieaanvraag in behandeling en legt deze voor aan de urgentiecommissie om te beoordelen of er een urgentie toegekend moet worden. In 2019 zijn er in totaal 73 aanvragen voorgelegd aan de urgentiecommissie.

In tabel 1 is te zien hoeveel urgentieaanvragen er zijn ontvangen per corporatie in de regio Woongaard Rivierenland en Bommelerwaard. Het totale aantal aanvragen is gestegen ten opzichte van vorig jaar.

Tabel 1: Aantal aanvragen per corporatie

In tabel 2 is te zien over hoeveel aanvragen de urgentiecommissie per corporatie een besluit heeft genomen. De urgentiecommissie kan een aanvraag in eerste instantie aanhouden om aanvullende informatie op te vragen. Nadat deze informatie is ontvangen, wordt de aanvraag toegekend, afgewezen of buiten behandeling gesteld. Op deze aanvragen neemt de commissie dus tweemaal een besluit: in eerste instantie het besluit aanhouden, in tweede instantie het besluit toekennen, afwijzen of buiten behandeling stellen. Al deze besluiten zijn meegeteld in tabel 2. Daarom ligt het totaal aantal besluiten met 86 hoger dan het totaal aantal ingediende aanvragen van 73.

In deze tabel zijn ook urgentieaanvragen opgenomen die in 2018 zijn ingediend en die in 2019 zijn behandeld door de urgentiecommissie. De aanvragen die in 2019 zijn ingediend, maar behandeld worden in 2020, zijn in deze tabel niet meegenomen.

Tabel 2: Aantal genomen besluiten per corporatie

Een woningzoekende kan om verschillende redenen een urgentie aanvragen. De aard van de urgentieaanvragen is in Woongaard Rivierenland en Bommelerwaard onderverdeeld in vier categorieën: algemeen medisch, algemeen sociaal, medisch-sociaal of psychosociaal.

Figuur 1 laat een overzicht zien van het soort aanvragen in 2019. Het aantal aanvragen is redelijk gelijk verdeeld over de categorieën algemeen sociaal, medisch-sociaal en psychosociaal. Een kleiner aantal aanvragen heeft betrekking op een algemeen medische problematiek en een heel klein aantal aanvragen heeft niet direct betrekking op één van de voornoemde categorieën en valt daarmee onder ‘overig’.

Figuur 1: Aard van de urgentieaanvraag

De urgentiecommissie beoordeelt aanvragen op basis van de beleidsregels voor urgentie die in de betreffende regio gelden. Bij Woongaard Rivierenland en Bommelerwaard zijn deze regels vastgelegd in het document “Woongaard, Spelregels voor de woonruimteverdeling, 20-03-2013”. Om in aanmerking te komen voor een urgentieverklaring moet er sprake zijn van een huishouden dat buiten de eigen verantwoordelijkheid om in een noodsituatie verkeert of er is sprake van ernstige bedreiging van de lichamelijke en/of psychosociale gezondheid. Verhuizen op korte termijn is noodzakelijk. De situatie kenmerkt zich door het plotselinge karakter. De woningzoekende kan bovendien zelf geen oplossing vinden voor zijn of haar situatie.

De urgentiecommissie is zich dagelijks bewust van het belang dat elke aanvrager van urgentie heeft bij een goede beoordeling én een efficiënte werkwijze. De commissie besteedt daarom continu aandacht aan de professionalisering van al diegenen die betrokken zijn bij het urgentietraject, zoals de medewerkers van de gemeente en de commissieleden zelf. De commissie geeft echter ook informatie over het urgentiebeleid en de -procedure aan andere partijen die bij het traject betrokken kunnen zijn, zoals hulpverleners.

In 2019 heeft de urgentiecommissie 47 urgentieaanvragen (55%; 2018: 63%) toegekend. Bij een reguliere toekenning voldoet aanvrager aan alle voorwaarden om voor een urgentieverklaring in aanmerking te komen.

De beslissing of iemand wel of niet urgent is, wordt gemaakt op basis van het beschreven beleid. In bijlage 3 “De urgentieregeling” van het beleidsdocument “Woongaard, Spelregels voor de woonruimteverdeling, 20-03-2013” wordt de mogelijkheid geboden om, wanneer dit nodig is, af te wijken van de gestelde regels ten gunste van aanvrager.

Elke situatie kent unieke aspecten en wordt door de urgentiecommissie individueel beoordeeld. Dan kan het voorkomen dat aanvrager niet voldoet aan alle voorwaarden om voor urgentie in aanmerking te komen en de commissie een andere belangenafweging maakt. De commissie kan bijvoorbeeld de eigen verantwoordelijkheid voor het ontstaan van het woonprobleem minder zwaar wegen dan de woonnoodsituatie en op grond daarvan toch een urgentie verlenen. De commissie zal in die individuele gevallen waarbij zij een andere afweging maakt, het besluit goed onderbouwen en met toetsbare feiten motiveren.

In 2019 wees de urgentiecommissie 23 urgentieverzoeken (27%; 2018: 33%) af. De urgentiecommissie wijst een urgentieverzoek af als aanvrager niet voldoet aan de criteria om voor urgentie in aanmerking te komen. In haar besluiten geeft de commissie een inhoudelijke motivering waarom een aanvraag is afgewezen. In figuur 2 is te zien op basis van welke gronden aanvragen de afgelopen jaren zijn afgewezen. Per besluit kunnen er meerdere redenen worden aangevoerd. Vandaar dat het totaal in figuur 2 hoger ligt dan het totale aantal afwijzingen in dat jaar.

Figuur 2: Redenen voor afwijzing

De belangrijkste reden voor afwijzing is het ontbreken van een woonnoodsituatie. De overige afwijzingsgronden waren in enigszins gelijke mate van toepassing.

Als bij de behandeling van een urgentieaanvraag blijkt dat er onvoldoende informatie beschikbaar is om een zorgvuldige afweging te kunnen maken, besluit de urgentiecommissie tot aanhouding van de aanvraag. Zij vraagt de ontbrekende informatie dan alsnog op bij aanvrager.

In 2019 heeft de commissie 16 maal (18%; 2018: 28%) een aanvraag in eerste instantie aangehouden voor het opvragen van aanvullende informatie. In 14 gevallen vroeg de urgentiecommissie om aanvullende stukken om de situatie objectief te kunnen onderbouwen, twee maal was het dossier niet compleet en waren hiervoor extra stukken nodig.

Als de woningzoekende de gevraagde informatie niet binnen de daarvoor gestelde termijn aanlevert, kan de urgentiecommissie op grond van artikel 4:5.1 van de Algemene wet bestuursrecht een aanvraag buiten behandeling stellen. De reden hiervoor is dat de urgentiecommissie zonder de gevraagde aanvullende informatie de aanvraag niet kan beoordelen. In het verslagjaar is dit niet voorgekomen.

Van de 16 aanhoudingen in 2019 werden er uiteindelijk 13 toegekend, 2 afgewezen en één urgentieaanvraag is tijdens de aanhouding op verzoek van aanvrager ingetrokken.

Voor de afhandeling van een urgentieaanvraag staat in totaal een termijn van negen weken. Het overgrote deel van de urgentieaanvragen wordt (ruim) binnen de daarvoor gestelde termijn afgehandeld.

Aan een termijnoverschrijding kunnen verschillende oorzaken ten grondslag liggen:

• Aanvrager vertraagt de procedure door bijvoorbeeld het niet tijdig aanleveren van stukken die noodzakelijk zijn voor de urgentieaanvraag;
• Vertraging bij de corporatie die de aanvraag in behandeling heeft;
• Vertraging bij (het secretariaat van) de urgentiecommissie;
• Een aanvraag wordt in eerste instantie door de urgentiecommissie aangehouden voor aanvullende informatie.

In 2019 is er twee keer sprake geweest van een termijnoverschrijding. In beide gevallen was er sprake van een aanhouding.