CIJFERMATIG JAARVERSLAG 2019 GEMEENTE NIJKERK

De wachtlijsten voor een sociale huurwoning zijn lang. Vaak zijn er te weinig woningen om iedereen direct te kunnen helpen. Woningzoekenden die dringend een (andere) woning nodig hebben, kunnen urgentie aanvragen. Met een urgentieverklaring krijgt een woningzoekende voorrang op andere mensen die een woning zoeken.

De Urgentiecommissie Woonruimteverdeling beoordeelt urgentieaanvragen van woningzoekenden uit verschillende regio’s in het land. Dit doet zij sinds april 2017 ook voor de gemeente Nijkerk. De urgentiecommissie wordt ondersteund door het secretariaat van Enserve, specialist in woonruimteverdeling.

Een woningzoekende die urgentie aan wil vragen, meldt zich bij de gemeente Nijkerk. De gemeente neemt de urgentieaanvraag in behandeling en legt deze voor aan de urgentiecommissie om te beoordelen of er een urgentie toegekend moet worden. In 2019 zijn er in totaal 21 aanvragen ingediend bij de urgentiecommissie.

In de periode september tot en met november van het verslagjaar kreeg de urgentiecommissie mandaat van de gemeente Nijkerk om op urgentieaanvragen te besluiten in plaats van te adviseren. Dit was een gevolg van personele omstandigheden bij de gemeente, waardoor het in de praktijk beter uitkwam als de urgentiecommissie tijdelijk de definitieve besluitvorming over zou nemen. In dit jaarverslag is voor de leesbaarheid geen onderscheid gemaakt tussen de adviezen en het (beperkte aantal) besluiten die de urgentiecommissie op aanvragen heeft gegeven. In het jaarverslag wordt daarom alleen gesproken van adviezen.

In figuur 1 is te zien over hoeveel urgentieaanvragen er in de gemeente Nijkerk een advies is uitgebracht door de urgentiecommissie. Een aanvraag kan in eerste instantie worden aangehouden door de urgentiecommissie om aanvullende informatie op te vragen. Nadat deze informatie is ontvangen, adviseert de urgentiecommissie aan de gemeente Nijkerk om de aanvraag toe te kennen, af te wijzen of buiten behandeling te stellen. Over deze aanvragen geeft de commissie dus tweemaal een advies: in eerste instantie het advies aanhouden, in tweede instantie het advies toekennen, afwijzen of buiten behandeling stellen. Al deze adviezen zijn meegeteld in figuur 1. Daarom ligt het totaal uit figuur 1 met 24 adviezen hoger dan het totale aantal ingediende aanvragen van 21.

Figuur 1: Adviezen urgentiecommissie op het totale aantal aanvragen

Een woningzoekende kan om verschillende redenen een urgentie aanvragen. De aard van de urgentieaanvragen is zeer divers en soms ook gecombineerd.

In figuur 2 is te zien dat urgentieaanvragen als gevolg van psychosociale problemen veruit het meeste voorkomen. Ditzelfde beeld was te zien in 2017 en 2018. Onder de categorie ‘overig’ kunnen diverse aanvragen vallen die betrekking hebben op het niet hebben van een adequate woning.

Figuur 2: Soort aanvraag

De urgentiecommissie beoordeelt aanvragen op basis van de beleidsregels voor urgentie die in de betreffende regio gelden. Het beleid in de gemeente Nijkerk is vastgelegd in de huisvestingsverordening. Tot en met eind september van het verslagjaar was de Huisvestingsverordening Nijkerk 2015 van kracht. Vanaf 1 oktober 2019 ging de Huisvestingsverordening Nijkerk 2019 in.

De nieuwe verordening bracht een aantal veranderingen in het geldende urgentiebeleid. De gemeente Nijkerk koos voor een andere structuur in haar beleidskader en scherpte beleidsregels aan om meer duidelijkheid te geven. Hiervoor werd het document Nadere regels Huisvestingsverordening Nijkerk 2019 opgesteld waarin een gedetailleerdere uitwerking van de urgentie categorieën en de bijbehorende beleidskaders zijn vastgelegd.

De urgentiecommissie is zich dagelijks bewust van het belang dat elke aanvrager van urgentie heeft bij een goede beoordeling én een efficiënte werkwijze. De commissie besteedt daarom continu aandacht aan de professionalisering van al diegenen die betrokken zijn bij het urgentietraject, zoals de medewerkers van de gemeente en de commissieleden zelf. De commissie geeft echter ook informatie over het urgentiebeleid en de -procedure aan andere partijen die bij het traject betrokken kunnen zijn, zoals hulpverleners.

In 2019 heeft de urgentiecommissie op 14 urgentieaanvragen (58%; 2018: 55%; 2017: 57%) een positief advies gegeven. Dat wil zeggen dat de urgentiecommissie de gemeente Nijkerk adviseerde om de betreffende woningzoekende een urgentieverklaring toe te kennen. Bij een reguliere toekenning voldoet aanvrager aan alle voorwaarden om voor een urgentieverklaring in aanmerking te komen. De urgentiecommissie geeft in haar adviezen een inhoudelijke motivering waarom zij positief adviseert op een aanvraag.

Het advies of iemand wel of niet urgent is, wordt gegeven op basis van het beschreven beleid. Zowel de huisvestingsverordening 2015 als die van 2019 biedt de mogelijkheid om, wanneer dit nodig is, af te wijken van de gestelde regels ten gunste van aanvrager.

Elke situatie kent unieke aspecten en wordt door de urgentiecommissie individueel beoordeeld. Dan kan het voorkomen dat aanvrager niet voldoet aan alle voorwaarden om voor urgentie in aanmerking te komen en de commissie een andere belangenafweging maakt.

De commissie kan bijvoorbeeld de eigen verantwoordelijkheid voor het ontstaan van het woonprobleem minder zwaar wegen dan de woonnoodsituatie en op grond daarvan toch een positief advies afgeven. De commissie zal in die individuele gevallen waarbij zij een andere afweging maakt, het advies goed onderbouwen en met toetsbare feiten motiveren.

In 2019 gaf de urgentiecommissie op 6 urgentieverzoeken (25%; 2018: 16%; 2017: 23%) een negatief advies. Dat houdt in dat zij de gemeente Nijkerk adviseerde om de betreffende woningzoekende geen urgentieverklaring toe te kennen. De commissie adviseert negatief op een urgentieverzoek als er niet wordt voldaan aan de criteria om voor urgentie in aanmerking te komen. De urgentiecommissie geeft in haar adviezen inhoudelijke redenen waarom zij negatief adviseert op een aanvraag. Dit kunnen meerdere redenen zijn. Daarom ligt het totaal in figuur 3 hoger dan het daadwerkelijke aantal negatieve adviezen.

Figuur 3: redenen voor negatief advies

Bij figuur 3 moet aangetekend worden dat het criterium ‘geen woonnoodsituatie’ alleen gold in de huisvestingsverordening van 2015. Toen met ingang van 1 oktober 2019 een nieuwe verordening van kracht werd, verviel dit criterium bij het beoordelen van urgentieaanvragen.

Als bij de behandeling van een urgentieaanvraag blijkt dat er onvoldoende informatie beschikbaar is om een zorgvuldige afweging te kunnen maken, besluit de urgentiecommissie tot aanhouding van de aanvraag. In 2019 heeft de commissie 3 maal (13%; 2018: 21%; 2017:17%) een aanvraag in eerste instantie aangehouden voor het opvragen van aanvullende informatie.

Bij een aanvraag op grond van een medische indicatie heeft de urgentiecommissie de mogelijkheid om een extern adviesbureau in te schakelen. Dit adviesbureau heeft specifieke medische expertise en schrijft een aanvullend rapport over de situatie van aanvrager. Dit wordt als bijlage bij het urgentiedossier gevoegd en helpt de urgentiecommissie om een weloverwogen advies te geven op de urgentie aanvraag. In 2019 kwam het 2 maal voor dat er een rapport op werd gevraagd bij een extern adviesbureau.

Op de 3 aanhoudingen adviseerde de commissie uiteindelijk op 1 positief, op 1 negatief en op 1 aanvraag om deze buiten behandeling te stellen. Indien de aanvrager de gevraagde informatie niet binnen de daarvoor gestelde termijn aanlevert, kan de urgentiecommissie op grond van artikel 4:5.1 van de Awb adviseren om een aanvraag buiten behandeling te stellen. De reden hiervoor is dat de urgentiecommissie zonder de gevraagde aanvullende informatie de aanvraag niet heeft kunnen beoordelen.

Voor de afhandeling van een urgentieaanvraag staat in totaal een termijn van negen weken.

Aan een termijnoverschrijding kunnen verschillende oorzaken ten grondslag liggen:

• Aanvrager vertraagt de procedure door bijvoorbeeld het niet tijdig aanleveren van stukken die noodzakelijk zijn voor de urgentieaanvraag;
• Vertraging bij de gemeente die de aanvraag in behandeling heeft;
• Vertraging bij (het secretariaat van) de urgentiecommissie;
• Een aanvraag wordt in eerste instantie aangehouden voor aanvullende informatie.

In 2019 is er geen sprake geweest van termijnoverschrijdingen.

De urgentiecommissie stuurt haar adviezen op urgentieaanvragen naar de gemeente Nijkerk. Het is de gemeente die uiteindelijk het besluit neemt op een urgentieaanvraag en de betreffende aanvrager van dit besluit op de hoogte stelt. In het verslagjaar heeft de gemeente alle adviezen van de urgentiecommissie ongewijzigd overgenomen.